Op 13 maart 2023 vond de informatieavond voor jeneverbesbrigades plaats bij Meursinge in Westerbork. De opkomst was goed en het programma interessant. Na het welkom door voorzitter Jan Mager waren er
lezingen van Herman Schaap over ’t Ruigeveld en van Rik Veldhuizen over de resultaten van zijn onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Bestuurslid Albert Kerssies maakte een verslag van deze avond.
Welkom en mededelingen
Jan Mager
De voorzitter heet iedereen van harte welkom en deelt mee dat de excursie naar het Belgische Ravels doorgaat. In de vergadering is daarvoor als datum 6 mei genoemd, maar daarover is binnen het bestuur overleg gaande. U wordt op de hoogte gehouden zodra er meer duidelijkheid is over deze excursie.
Het bestuur is op zoek naar nieuwe bestuursleden en iemand die de website actueel kan houden. Het is noodzakelijk om op korte termijn ondermeer een nieuwe voorzitter te vinden. De vacatures komen ook op de website. Graag ieders aandacht voor deze nijpende situatie.
Het Ruigeveld bij Rolde
Herman Schaap
Herman Schaap geeft een mooie toelichting op het werk van de Brigade ’t Ruigeveld in Rolde. Het heideterrein met de jeneverbessen is inmiddels grotendeels vrijgesteld. Er zijn 48 jonge struikjes geplant. Er is middels geld van de Postcode loterij een deel geplagd. Ze krijgen de schoolkinderen uit Rolde jaarlijks op bezoek. De Rabobank is maatschappelijk betrokken middels een werkdag. Kortom, het is meer dan alleen maar veldwerk. Aangeraden wordt om de ‘nieuwe eigenaar’ van het gebied er ook bij te betrekken.
Effect van de stikstofdepositie
Rik Veldhuis
Na de pauze geeft Rik Veldhuis een lezing over zijn lopende “Promotie onderzoek naar de effecten van Stikstof depositie bij jeneverbessen”. Samen met de Universiteiten van Nijmegen en Gent werkte hij via de
Universiteit van Groningen aan dit onderwerp middels Proefvlakken in het veld.
De invloed van stikstof is groot. De bodem wordt bemest en verzuurd, waardoor er een disbalans komt in de verhouding van de andere mineralen en Aluminium als giftige stof vrij komt. Dat heeft invloed op de groei van jeneverbes, zowel in de naalden als in de bessen is het calcium en kalium gehalte ver beneden het gemiddelde. Een zuurder de bodem vermindert de groei en de verjonging van de jeneverbessen, vanwege een slechtere zaadkwaliteit. Door toevoegen van kalk, maar vooral van steenmeel waarin meerdere mineralen zitten kun je de situatie verbeteren. Daarnaast helpt het bessen intrappen en kneuzen de kans op kieming.
Naast het rechtstreekse effect op de jeneverbessen is er een indirect effect op de schimmels die in symbiose leven met de jeneverbessen. Het fijne netwerk van schimmeldraden beïnvloedt de nutriënten en vochtopname in belangrijke mate. Het verzurend effect op de bodem, met het vrijkomen van Aluminium vermindert de groei van de schimmels in sterke mate. Hoe minder schimmels hoe slechter ook de groei van de jeneverbes.
Wat kan met beheer? Verbeter de zaadproductie door het verbeteren van het kiembed, zo mogelijk via een stektuin op betere grond. Of verhoog de kwaliteit door inbrengen van steenmeel. Een hogere pH is een boost voor alle bodemleven.
Rik promoveert half mei op dit onderwerp. Hij heeft met zijn onderzoek veel kennis toegevoegd over het wel en wee van de Jeneverbes. Een mooi resultaat van onze samenwerking.